Odpowiedź:
Szanowny Panie
W odpowiedzi na zadane Pani Staroście pytanie odnośnie kryteriów powołania na stanowisko dyrektora Powiatowego Młodzieżowego Domu Kultury wyjaśniam co następuje:
Instytucje kultury to zarówno państwowe, jak i samorządowe instytucje kulturalne, czyli np. dom kultury. Zasady organizacji, a w tym i kierowania takimi placówkami reguluje ustawa z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej ( ustawa o działalności kulturalnej).
Jednostki samorządu terytorialnego organizują działalność kulturalną, tworząc samorządowe instytucje kultury, dla których prowadzenie takiej działalności jest podstawowym celem statutowym.
Jakie zasady obowiązują przy powołaniu ?
Akt powołania stanowi, obok umowy o pracę, wyboru i mianowania, podstawę nawiązania stosunku pracy. Szczególny charakter tego stosunku przejawia się m.in. w tym, iż jest on czynnością prawną jednostronną. Oznacza to, że na mocy takiego powołania dany organ powierza kandydatowi określone stanowisko kierownicze oraz tym samym decyduje o nawiązaniu stosunku pracy.
Pracownika powołuje się na czas nieokreślony. Wyjątek mogą wprowadzić przepisy szczególne, na podstawie których dopuszczalne jest powołanie pracownika na czas określony. W takiej sytuacji stosunek pracy z pracownikiem nawiązany zostanie jedynie na okres objęty tym powołaniem (art. 68 k.p.).
Dyrektora instytucji kultury powołuje właściwa jednostka samorządu terytorialnego na czas określony lub nieokreślony po zasięgnięciu opinii właściwych związków zawodowych działających w tej instytucji kultury oraz stowarzyszeń zawodowych i twórczych (art. 15 ustawy o działalności kulturalnej). Odwołanie następuje w tym samym trybie.
Wyjątek stanowią przepisy k.p. dotyczące:
• trybu postępowania przy rozwiązaniu umów o pracę oraz
• rozpatrywania sporów ze stosunku pracy w zakresie orzekania o bezskuteczności wypowiedzenia i przywróceniu pracownika do pracy.
Wymagane kwalifikacje od przyszłego dyrektora
Według ogólnych zasad wynikających z ustawy z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych pracownikiem samorządowym może być osoba:
• która jest obywatelem polskim,
• która posiada kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania pracy na określonym stanowisku,
• która ukończyła 18 rok życia i ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych,
• której stan zdrowia pozwala na zatrudnienie jej na określonym stanowisku.
Pracownikiem samorządowym zatrudnionym na stanowisku urzędniczym może być osoba, która spełnia wspomniane wymagania oraz dodatkowo:
• nie była prawomocnie skazana za przestępstwo umyślne,
• cieszy się nieposzlakowaną opinią.
Natomiast pracownikiem samorządowym zatrudnionym na kierowniczym stanowisku urzędniczym może być osoba, która spełnia wszystkie wspomniane wymagania oraz dodatkowo:
1) ma łącznie co najmniej dwuletni staż pracy:
• na stanowiskach urzędniczych w jednostkach lub
• w służbie cywilnej, lub
• w służbie zagranicznej, z wyjątkiem stanowisk obsługi albo
• w innych urzędach państwowych, z wyjątkiem stanowisk pomocniczych i obsługi lub
• na kierowniczych stanowiskach państwowych,
2) ma wyższe wykształcenie.
Kandydata na stanowisko dyrektora instytucji kultury wybiera się w drodze konkursu (art. 16 ustawy o działalności kulturalnej). Oczywiście od tej zasady istnieje wyjątek. Dotyczy on sytuacji, w której minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego wyraża zgodę na powołanie dyrektora instytucji kultury bez wcześniejszego konkursu. Kandydat taki musi jednak zostać wskazany przez właściwą jednostkę samorządową.
W pozostałych przypadkach przeprowadza się konkurs. Dodatkowo, w załączniku do rozporządzenia z 19 października 2004 r. w sprawie ustalenia listy samorządowych jednostek instytucji kultury, w których wyłonienie kandydata na stanowisko dyrektora następuje w drodze konkursu, wskazane są konkretne instytucje, dla których konkurs dyrektorski jest wymagany.
Najpierw jednostka samorządowa, do której należy instytucja kultury, musi powołać komisję konkursową złożoną z:
• 3 przedstawicieli jednostki samorządowej,
• 2 przedstawicieli ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego,
• 2 przedstawicieli zakładowych organizacji związkowych reprezentatywnych, działających w tej instytucji kultury (w razie braku takich organizacji powołani zostają dwaj przedstawiciele załogi tej instytucji),
• 2 przedstawicieli stowarzyszeń zawodowych lub twórczych właściwych ze względu na zakres działania tej instytucji kultury.
Szczegółowe zasady przeprowadzania konkursów na stanowisko m.in. kierownika ośrodka kultury wynikają z przepisów rozporządzenia z 30 czerwca 2004 r. w sprawie organizacji i trybu przeprowadzania konkursu na kandydata na stanowisko dyrektora instytucji kultury (rozporządzenie o przeprowadzeniu konkursu).
ETAP I - ogłoszenie konkursu
Właściwa jednostka samorządowa ogłasza konkurs na stanowisko dyrektora ośrodka kultury. Postanowienie o ogłoszeniu konkursu określa w szczególności:
• formalne kryteria wyboru kandydatów na stanowisko dyrektora,
• termin rozpoczęcia i przewidywany termin zakończenia postępowania konkursowego (§ 2 rozporządzenia o przeprowadzeniu konkursu).
Dokładniej samo ogłoszenie powinno określać:
• nazwę i adres instytucji kultury,
• wymagane kwalifikacje kandydatów i sposób ich udokumentowania,
• termin i miejsce złożenia wniosku o przystąpienie do konkursu, a także termin złożenia wymaganych dokumentów, nie krótszy niż 30 dni od daty opublikowania ogłoszenia,
• przewidywany termin rozpatrzenia wniosków,
• informację o sposobie zapoznania się kandydata z warunkami organizacyjno-finansowymi działalności instytucji kultury.
Ogłoszenie o przeprowadzanym konkursie powinno zostać zamieszczone w dziennikach ogólnokrajowych lub regionalnych, w zależności od tego, jakiemu organowi instytucja kultury podlega.
Komisja nie musi kończyć swoich obrad wyborem określonych osób, jeśli stwierdzi nieprzydatność na funkcję dyrektora wszystkich kandydatów. W takiej sytuacji nabór ogłaszany jest ponownie.
ETAP II - prace komisji
Do zadań komisji należy przede wszystkim określenie kryteriów oceny przydatności kandydata oraz przeprowadzenie samego postępowania konkursowego. Następnie komisja sporządza protokół z posiedzenia, żeby w końcu przekazać swoje wyniki wraz z dokumentacją jednostce samorządowej.
ETAP III - zatrudnienie dyrektora
Po ustaleniu przez komisję, czy kandydat spełnia wszystkie warunki określone w ogłoszeniu oraz po przeprowadzonej z nim rozmowie w ramach samego postępowania konkursowego, komisja przedstawia właściwej jednostce swoje stanowisko. Jeżeli decyzja jest pozytywna, kandydat zostaje powołany na stanowisko dyrektora.
Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 11 stycznia 2005 r. powołanie dokonane na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o działalności kulturalnej stanowi podstawę nawiązania stosunku pracy w rozumieniu art. 68 k.p. z dyrektorami instytucji kultury (sygn. akt I PZP 11/04, OSNP 2005/9/123).
Podstawa prawna:
• Ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. nr 93, poz. 586)
• Ustawa z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (j.t. Dz.U. z 2001 r. nr 13, poz. 123; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. nr 227, poz. 1658)
• Ustawa z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (j.t. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1593; ost. zm. Dz.U. z 2006 r. nr 79, poz. 549)
• Rozporządzenie Ministra Kultury z 30 czerwca 2004 r. w sprawie organizacji i trybu przeprowadzania konkursu na kandydata na stanowisko dyrektora instytucji kultury (Dz.U. nr 154, poz. 1629)
• Rozporządzenie Ministra Kultury z 19 października 2004 r. w sprawie ustalenia listy samorządowych jednostek instytucji kultury, w których wyłonienie kandydata na stanowisko dyrektora następuje w drodze konkursu (Dz.U. nr 242, poz. 2422)
W Otwocku nie ma Powiatowego Domu Kultur,y ale być może miał Pan/Pani na myśli Powiatowy Młodzieżowy Dom Kultury, który nie jest jednostką kultury lecz jednostką oświatową. Kandydat na dyrektora takiej placówki musi spełniać określone niżej wymagania:
I . Do konkursu może przystąpić osoba, która spełnia łącznie następujące wymagania:
1. posiada stopień nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego oraz
a) ukończyła studia magisterskie i posiada przygotowanie pedagogiczne oraz kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w Młodzieżowym Domu Kultury lub ukończyła studia pierwszego stopnia lub studia wyższe zawodowe i posiada przygotowanie pedagogiczne lub ukończyła kolegium nauczycielskie albo nauczycielskie kolegium języków obcych i posiada kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w Młodzieżowym Domu Kultury
b) ukończyła studia wyższe lub studia podyplomowe z zakresu zarządzania albo kurs kwalifikacyjny z za¬kresu zarządzania oświatą, prowadzony zgodnie z przepisami w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli
c) posiada co najmniej pięcioletni staż pracy pedagogicznej na stanowisku nauczyciela lub pięcioletni staż pracy dydaktycznej na stanowisku nauczyciela akademickiego.
d) uzyskała:
- co najmniej dobrą ocenę pracy w okresie ostatnich pięciu lat pracy lub
- pozytywną ocenę dorobku zawodowego w okresie ostatniego roku albo
- w przypadku nauczyciela akademickiego — pozytywną ocenę pracy w okresie ostatnich czterech lat pracy w szkole wyższej,
e) spełnia warunki zdrowotne niezbędne do wykony¬wania pracy na stanowisku kierowniczym,
f) nie była karana karą dyscyplinarną, o której mowa w art. 76 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. — Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.), a w przypadku nauczyciela akademickiego — karą dyscyplinarną, o której mowa w art. 140 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. — Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.), oraz nie toczy się przeciwko niemu postępowanie dyscyplinarne;
g) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;
h) nie toczy się przeciwko niej postępowanie o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego;
i) nie była karana zakazem pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi, o którym mowa w art. 31 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114, z późn. zm.)
II. Oferty osób przystępujących do konkursu powinny zawierać następujące dokumenty:
1) uzasadnienie przystąpienia do konkursu wraz z koncepcją funkcjonowania i rozwoju placów¬ki;
2) poświadczona przez kandydata za zgodność z oryginałem kopia dowodu osobistego lub in¬nego dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz poświadczającego obywatelstwo kandydata
3) życiorys z opisem przebiegu pracy zawodowej, zawierający w szczególności informację
— o stażu pracy pedagogicznej — w przypadku nauczyciela albo
— o stażu pracy dydaktycznej — w przypadku nauczyciela akademickiego,
4) oryginały lub poświadczone przez kandydata za zgodność z oryginałem kopie dokumentów potwierdzających posiadanie wymaganego stażu pracy
5) oryginały lub poświadczone przez kandydata za zgodność z oryginałem kopie dokumentów potwierdzających posiadanie wymaganego wykształcenia, w tym dyplomu ukończenia studiów wyższych lub świadectwa ukończenia studiów podyplomowych z zakresu zarządzania albo świadectwa ukończenia kursu kwalifikacyjnego z zakresu zarządzania oświatą,
6) zaświadczenie lekarskie o braku przeciw¬wskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowniczym,
7) oświadczenie, że przeciwko kandydatowi nie toczy się postępowanie o przestępstwo ścigana z oskarżenia publicznego lub postępowanie dyscyplinarne;
8) oświadczenie, że kandydat nie był skazany prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe,
9) oświadczenie, że kandydat nie był karany zakazem pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi, o którym mowa w art. 31 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114, z późn. zm.).
10)oryginał lub poświadczona przez kandydata za zgodność z oryginałem kopia aktu nadania stopnia nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego – w przypadku nauczyciela
11) oryginał lub poświadczona przez kandydata za zgodność z oryginałem kopia karty oceny pracy lub oceny dorobku zawodowego,
12) oświadczenie, że kandydat nie był karany karą dyscyplinarną, o której mowa w art. 76 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. — Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.) lub w art. 140 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. — Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.).
13) oświadczenie, że kandydat wyraża zgodę na przetwarzanie danych osobowych zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926, z późn. zm.) w celach przeprowadzenia konkursu na stanowisko dyrektora.
Z up. Starosty
Grzegorz Michalczyk
Członek Zarządu Powiatu
