Glinianka – Otwock – Garwolin
Długość – 80 km
Czas przejścia to ok. 30 godzin (w tym 4 godziny na przerwy). Przebycie szlaku należy podzielić na cztery etapy: Glinianka - Otwock, Otwock – Celestynów, Celestynów – Zabieżki i Zabieżki – Garwolin.
Dojazd do Glinianki autobusem MZA linii 720 z Warszawy z Ronda Wiatraczna lub z Otwocka autobusami linii prywatnych.
Powrót pociągiem ze stacji kolejowej Garwolin do Otwocka i Warszawy (Dw. Wschodni, Śródmieście i Zachodni).
Szlak o znaczeniu ponadregionalnym. Bardzo bogaty w walory krajoznawcze. Przebiega przez przełomowy odcinek Świdra i w kierunku południowo – wschodnim przez samo serce lasów, składających się dawniej na Puszczę Osiecką. Obecnie są to lasy otwockie, lasy celestynowskie, lasy osieckie i lasy garwolińskie. Na szlaku występuje różnorodność zespołów leśnych borów sosnowych od suchych, poprzez świeże i mieszane, po wilgotne. Rosną tu unikatowe na Mazowszu wilgotne bory sosnowe z domieszką świerka. Pozwala dokładnie poznać najciekawsze fragmenty Mazowieckiego Parku Krajobrazowego. Atrakcyjny o każdej porze roku. Odcinek wzdłuż Świdra najlepiej zwiedzać późną wiosną lub wczesnym latem, natomiast okolice Ponurzycy warto odwiedzić wiosną, jesienią i zimą. Ze względu na krajobraz szczególnie dużej urody jest odcinek z Zabieżek do Garwolina. Na trasie liczne rezerwaty przyrody i bogactwo zabytków architektury, m.in. w Gliniance, Otwocku, Osiecku i Garwolinie. Szlak można dowolnie podzielić na kilka odcinków odpowiadających indywidualnym upodobaniom i możliwościom. Polecany turystom pieszym i rowerowym oraz miejscami narciarzom.
Początek szlaku znajduje się w centrum Glinianki, koło osiemnastowiecznego drewnianego kościółka. Glinianka w latach 1557 – 1820 była miastem. Po opuszczeniu miejscowości znaki dochodzą do rzeki Świder, która tu płynie w szerokiej dolinie pośród łagodnych wzniesień moreny dennej. Dolina Świdra od Dłużewa do Świdrów Wielkich objęta jest ochroną jako rezerwat przyrody "Świder". Liczne morenowe głazy wypłukane z podłoża tworzą niewielkie progi, nazywane szypotami. Wędrując wzdłuż rzeki mijamy dobrze widoczny w oddali dwór i park krajobrazowy z okazami starodrzewu. Po drodze w Woli Karczewskiej możemy zobaczyć stuletni drewniany młyn wodny. Poniżej Woli Karczewskiej znajduje się najpiękniejszy, przełomowy odcinek rzeki. Świder meandruje tu pomiędzy morenowymi wzgórzami. Na rzece liczne szypoty, głazowiska, podmyte urwiste brzegi, wysokie urwiska i bystry prąd jak na górskiej. Po dojściu do osiedla Adamówka przechodzimy po wiszącym moście na prawą stronę rzeki. Niedaleko stąd zachował się jeden z nielicznych już drewnianych młynów wodnych na Świdrze. Wędrując dalej mijamy Wólkę Mlądzką, Rudkę i Mlądz. Stąd dalej ścieżką nad brzegiem pośród lasów łęgowych, a w wyższych miejscach borów sosnowych. Na tym odcinku rzeka płynie krętym korytem przerzynając się przez pasmo wydm stojących jej na drodze do Wisły. Świder jest jedyną rzeką, która ów pas wydm, ciągnących się od Osiecka do Rembertowa, przecina w kierunku zachodnim. Idąc dalej dochodzimy do nowoczesnego Ośrodka Kształcenia i Doskonalenia Funkcjonariuszy Celnych.
W tym miejscu szlak odchodzi od rzeki i dalej przebiega zatopionymi w zieleni uliczkami Świdra, Otwocka i Soplicowa oraz borami sosnowymi porastającymi Wydmę Świderską, oddzielającą dolinę Świdra od centrum miasta. Po drodze mijamy liczne pomniki przyrody i zabytki architektury. Na szczególną uwagę zasługuje mijana po drodze unikatowa drewniana zabudowa willowa w stylu nadświdrzańskim (świdermajer) przy ul. Reymonta i Kościelnej. Na jednym z domów znajduje się tablica poświęcona W. Reymontowi. Obok wznosi się modernistyczny kościół p.w. św. Wincentego a'Paulo z siedemnastowiecznym obrazem Matki Boskiej Swojczowskiej. Dalej można zobaczyć m.in. ruinę neogotyckiej willi "Julia", secesyjny Dworzec PKP z 1910 r., piękny stylowy budynek otwockiego magistratu z początku lat 30 – tych XX w. i największy drewniany dom w Europie, d. Uzdrowisko Abrama Gurewicza przy ul. Armii Krajowej.
Po minięciu ostatnich zabudowań Soplicowa szlak zagłębia się w lasy otwockie. Mijając miejscami piękne fragmenty starodrzewu sosnowego dochodzimy do rezerwatu przyrody "Na Torfach". Jest to miejsce tradycyjnych niedzielnych wycieczek mieszkańców Otwocka i okolic. Dalej szlak zagłębia się w niezbyt często spotykane na Mazowszu wilgotne bory sosnowe z domieszką świerka, bory sosnowe świeże i mieszane. Znajduje się tu skraj rozległej zabagnionej kotliny ciągnącej się od Karczewa do Osiecka, nazywanej Bagnem Całowanie. W otaczających lasach spotkać można m.in. łosie, sarny, dziki. Następnie krętymi ścieżkami dochodzimy do łąk w pobliżu wsi Tabor założonej w XVIII w. Tuż przed zabudowaniami skręcamy w kierunku wschodnim do Celestynowa. Celestynów to jedna z ciekawszych turystycznych miejscowości powiatu otwockiego, powstała pod koniec XIX w. po wybudowaniu Kolei Nadwiślańskiej. Posiada dogodne połączenia kolejowe i autobusowe z Otwockiem i Warszawą. To dobry punkt wypadowy dla wycieczek turystycznych. Zobaczyć tu można ciekawy, ponad stuletni drewniany budynek stacji kolejowej, park i dwór Radzin z XIX w. Przy stacji kolejowej znajduje się pomnik upamiętniający odbicie w 1943 r. więźniów przez oddział AK, którego dowódcą był Aleksander Zawadzki „Zośka”.
Za Celestynowem podążamy w lekko falistym krajobrazie. Po minięciu Reguta wchodzimy w obszar obfitujący w liczne wydmy, jeziorka i zabagnienia. Jest to zachodni kraniec szerokiego tarasu wydmowego, zwanego Górami Ponurzyckimi. Idąc ciągle ku południowemu - wschodowi pośród borów sosnowych, miejscami skrajem wydm i torfowisk, mijamy malowniczo położoną wieś Ponurzyca. Na torfowiskach dużo borówki czernicy i bagna zwyczajnego. Tu znajduje się jedno z najlepiej zachowanych torfowisk na szlaku, rezerwat "Czarci Dół". Po minięciu rezerwatu dochodzimy do Zabieżek.
Za wsią zaczyna się najbardziej uciążliwy do przebycia odcinek szlaku. Idąc w kierunku południowo – wschodnim zagłębiamy się w podmokły las, który po opadach deszczu jest trudny do przebycia. Minąwszy las i zanikającą wioskę Kąciki dochodzimy do Osiecka. Wchodzimy do niego ul. Zdrojową, przy której znajdują się wywierzyskowe źródła wody mineralnej, niezamarzające w zimie. Osieck jest miejscowością o bogatej historii. Na szczególną uwagę zasługuje tu neogotycki kościół parafialny pw. św. Andrzeja i Bartłomieja z początku XX w. oraz bardzo dobrze zachowany historyczny układ urbanistyczny z rynkiem dawnego miasta (prawa miejskie w latach 1558 – 1869) i fragmenty małomiasteczkowej zabudowy wzdłuż ul. Warszawskiej. Miasteczko opuszczamy, wędrując koło cmentarza, na którym zachowała się ponad stuletnia drewniana kaplica św. Rocha i kwatery żołnierskie z wojny. Wędrując pośród pól i zabudowy letniskowej dochodzimy do wsi Górki, w której rośnie potężny dąb szypułkowy o obwodzie 780 cm i wieku ponad 400 lat. Za wsią szlak wprowadza nas do dolinki, silnie meandrującej na kamienistym podłożu rzeczki Bełch. Na stokach dolinki liczne źródła. Idąc dalej wzdłuż dolinki pośród lasów, a następnie zagajników, dochodzimy do Łucznicy. We wsi stoi piękny XIX - wieczny dwór Potockich oraz pomniki upamiętniające walki z 1863 i 1944 r. Szeroka gruntowa droga przebiegająca pod wsią to pozostałość dawnego traktu z Osiecka do Garwolina. Za wsią wędrujemy dalej pośród lasów ku południowemu – zachodowi. Po drodze mijamy mogiłę powstańców z 1863 r., wyniosłą Łuczną Górę i kilka wiosek zagubionych pośród lasów. Szlak kończy się na stacji kolejowej Garwolin.
