Kołbiel – Otwock
Długość ok. 31 km
Czas przejścia ok. 12 godzin (w tym 2 godziny przerw).
Dojazd do stacji kolejowej Otwock pociągami osobowymi z Warszawy (Dw. Zachodni, Śródmieście i Wschodni).
Powrót z Kołbieli autobusami przewoźników prywatnych. Istnieje też możliwość powrotu pociągiem z przystanku PKP Kołbiel w Karpiskach (ok. 3 km z Kołbieli).
Jest to jeden z bardziej urozmaiconych szlaków podwarszawskich, pozwalający zapoznać się z prawie wszystkimi formami krajobrazu w okolicach Otwocka. Dolina Świdra, krawędź wysoczyzny, tereny aluwialne z licznymi wydmami, zróżnicowane zbiorowiska leśne, torfowiska, łąki nadrzeczne i pola uprawne – to wszystko czeka na turystę na szlaku. Różne typy zabudowy wsi i miast oraz nadal żywe elementy kultury ludowej dodatkowo uatrakcyjniają szlak dla uważnego obserwatora. Trasa szczególnie pięknie się prezentuje wiosną i wczesną jesienią. Cały szlak można podzielić na dwa odcinki.
Śladami kołbielskiej kultury ludowej
Szlak rozpoczyna się na rynku w Kołbieli, przy przystanku autobusowym PKS. Jest to duża wieś gminna położona przy skrzyżowaniu ważnych dróg krajowych Warszawa – Lublin i Mińsk Mazowiecki – Grójec. W latach 1532 – 1869 miasto prywatne. O minionej świetności miasteczka świadczą liczne zabytki, m.in. zachowany zabytkowy układ urbanistyczny z rynkiem, neogotycki kościół parafialny z przełomu XIX i XX w., zespół pałacowo – folwarczny w Starej Wsi z połowy XIX w. Kultywowane są w Kołbieli elementy tradycyjnej kultury ludowej, niegdyś bardzo silnej w tym regionie. Z rynku udajemy się za znakami nad Świder, którego prawym brzegiem udajemy się w kierunku północnym pośród łąk do Sępochowa. W tym miejscu rzeka jest objęta ochroną w ramach rezerwatu przyrody "Świder". Dochodząc do Sępochowa mijamy dużą łachę rzeczną, przy której stał młyn wodny. Przez most na rzece przechodzimy na lewy brzeg i wchodzimy pomiędzy zabudowania Sępochowa. Jest to klasyczny przykład tzw. wsi ulicówki. We wsi zachowało się kilka przykładów budownictwa drewnianego i XIX w. dwór. Zostawiamy za sobą dolinę Świdra i pomiędzy domami kierujemy się w kierunku zachodnim. W tym miejscu trzeba bardzo uważać na oznakowanie szlaku. Po minięciu ostatnich zabudowań idziemy polnymi dróżkami i miedzami w kierunku lasu. Dalej lasem w kierunku trasy Warszawa – Lublin (droga krajowa nr 17). Po drodze możemy podziwiać torfowiska wysokie. Przy szosie miejsce biwakowe. Niedaleko od szlaku przy drodze pomnik upamiętniający udany zamach żołnierzy AK na hitlerowskiego starostę garwolińskiego. Dalej kierujemy się w kierunku południowo – zachodnim. Pośród różnorodnych zespołów leśnych, wydm i torfowisk dochodzimy do bardzo ciekawego rezerwatu leśno – torfowiskowego "Bocianowskie Bagno". Po minięciu rezerwatu dochodzimy do uroczyska Bocian, gdzie przy lokalnej szosie możemy odpocząć przy kolejnym miejscu biwakowym. Po drugiej stronie drogi podążamy poprzez bory sosnowe do Celestynowa. Jest to duża wieś gminna. Węzeł kilku szlaków turystycznych prowadzących m.in. do Otwocka, Osiecka, Zabieżek. Bardzo dobry punkt wypadowy w okoliczne lasy. Pośród zabudowań dochodzimy do stacji PKP Celestynów, obok której pomnik upamiętniający słynną akcje uwolnienia więźniów z pociągu jadącego do Oświęcimia w 1943 r. (akcja została opisana w książce "Kamienie na szaniec" A. Kamińskiego).
Przez Lasy Celestynowskie i Otwockie
Wędrujemy dalej przez ok. 1 km pośród zabudowy osiedla, a następnie ścieżkami wśród malowniczych borów sosnowych świeżych do wsi Lasek. Węzeł szlaków: żółty Stara Wieś – Osieck i niebieski Glinianka – Garwolin. We wsi modernistyczna willa i liczne pomniki przyrody. Na skraju lasu, przy rozstaju dróg, miejsce odpoczynku. Dalej przez falisty teren, pośród piaszczystych wydm porośniętych borami sosnowymi z domieszką drzew liściastych do skraju wyraźnej dolinki, w której położona jest malownicza wioska Dąbrówka. Dalej pofałdowanym terenem do skraju lasu, którym podążamy ku północy. Cały czas wędrujemy malowniczymi lasami i dolinkami, którymi płyną okresowe strumyczki, wsiąkające w piaszczyste podłoże, do osady Okoły. Stanowi ona pozostałość po XIX w. folwarku zniszczonym w czasie działań wojennych w 1944 r. Przez osadę przebiega stary trakt z Otwocka Wielkiego do Glinianki, potocznie nazywany "Czerwoną Drogą", w związku z jego charakterystycznym kolorem (w czasie wojny naziści wybrukowali go cegłami). Przy trakcie kilka pomnikowych dębów. Węzeł ze szlakiem czerwonym Warszawa Rembertów – Góra Kalwaria. Po minięciu traktu idziemy dalej w kierunku północno – zachodnim, początkowo przez zarastające, dawne pola uprawne, potem przez młode zagajniki i fragmenty starszego lasu. Mijany teren jest w okresie wiosennych roztopów i jesiennych deszczy trudno dostępny. To zimowa ostoja łosi.
Po wyjściu z leśnych ostępów dochodzimy do szerokiego leśnego traktu. Jest to ul. Hrabiego, która stanowi granicę administracyjną Otwocka. Dalej podążamy pośród mało zabudowanej dzielnicy Otwocka, nazywanej Soplicowem. Powstała ona po I wojnie światowej jako kolonia urzędnicza, a do Otwocka przyłączona została w 1932 r. Nazwa osiedla oraz wszystkie nazwy ulic nawiązują do miejsc i bohaterów z "Pana Tadeusza" A. Mickiewicza. Zatopionymi w zieleni uliczkami dochodzimy do przystanku kolejowego Śródborów. Obok przystanku wznosi się jeden z ciekawszych przykładów architektury sakralnej Polski z ostatniego trzydziestolecia. Jest to doskonale wkomponowany w otaczający krajobraz kościół, wybudowany w 1984 r. Przy peronie przechodzimy na drugą stronę torów kolejowych. Dalej szlak prowadzi wśród przeważnie drewnianej zabudowy Śródborowa rozrzuconej w starym sosnowym drzewostanie. Osiedle powstało po I wojnie światowej i rozplanowane w modnej ówcześnie konwencji miast – ogrodów. W granicach Otwocka od 1932 r. W okresie międzywojennym była to znana miejscowość uzdrowiskowo – letniskowa, słynąca z unikatowego mikroklimatu, bardzo wspomagającego leczenie chorób płuc. Na trasie liczne drewniane wille w stylu świdermajer z początku XX w. Idąc zatopionymi w zieleni uliczkami, dochodzimy do centrum Otwocka. Zakończenie szlaku znajduje się na Dworcu PKP Otwock.
