Jesteś tutaj:

Otwocki Szlak Krajoznawczy im. Michała Elwiro Andriollego

2673
Otwock – Biała Góra
Długość ok. 17 km

Czas przejścia szlaku 8 godzin, w tym ok. 2 godziny na zwiedzanie i przerwy.

Dojazd z Otwocka i Warszawy do Świdrów Wielkich autobusem MZA linii 702 lub autobusami linii prywatnych. Wysiadać należy na przystanku przy Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej przy ul. Mieszka I.
Powrót pieszo, rowerem, ewentualnie na nartach do Otwocka lub Pogorzeli i dalej do Warszawy pociągiem osobowym lub autobusami linii prywatnych.


Szlak o dużych walorach krajoznawczych. Prawie na całej długości w granicach miasta Otwocka. Liczne zabytki architektury drewnianej tzw. „świdermajerów”, dwa rezerwaty przyrody, pomniki przyrody i okazy starodrzewu. Trasa na każdą porę roku, przede wszystkim dla turystów pieszych, w mniejszym stopniu dla kolarzy. Nad Świdrem oraz od Muzeum Ziemi Otwockiej w kierunku Torfów i Białej Góry szlak przydatny również dla narciarzy. Dobrze rozwinięta komunikacja pozwala na podzielenie szlaku na odcinki.

I. Dawnego letniska czar.
Początek szlaku znajduje się w Świdrach Wielkich przy skrzyżowaniu ulic Mieszka I i Józefa Ignacego Kraszewskiego na przystanku autobusowym (linie prywatne i linia 702). Jest to najstarsze osiedle wchodzące w skład Otwocka. Wzmiankowane w XVI w. nad rzeką ślady osadnictwa łowców reniferów z okresu 10000 – 8000 lat p.n.e. tzw. „kultura świderska”. Za znakami kierujemy się w kierunku północnym asfaltową alejką wzdłuż krawędzi doliny Świdra. W tym miejscu rzeka objęta jest ochroną w ramach rezerwatu przyrody Świder. Jest to rzeka posiadająca nadal naturalny charakter, co jest ewenementem w mocno zurbanizowanych okolicach Warszawy. Po minięciu nowego osiedla mieszkaniowego dochodzimy do niepozornego białego dworku Bojarów wybudowanego pod koniec XIX w. przez czołowego polskiego wegetarianistę końca XIX w., Konstantego Moes Okargiełłę. Następnie schodzimy ze skarpy nad samą rzekę i idziemy dalej jej brzegiem. Po przejściu ok. 2 km dochodzimy do wysokiego urwistego brzegu rzeki, na którym stoi piętrowy dom, a obok niego znajduje się Ośrodek Wczasowy. W tym miejscu w 1880 r. założył folwark „Brzegi” Michał Elwiro Andriolli (znany ilustrator "Pana Tadeusza"), który dał początek osadnictwu w Świdrze i w Otwocku. Pamiątka po rysowniku jest drewniak stojący w środku Ośrodka, a który był jego pracownią. Szlak dalej prowadzi nas brzegiem meandrującej rzeki, by po przejściu kilkuset metrów zagłębić się w ulice Świdra. Jest to duża dzielnica Otwocka, powstała pod koniec XIX w. W okresie międzywojennym popularne letnisko, od 1952 r. w granicach Otwocka ulicami Wierzbową i Mickiewicza podążamy w kierunku przystanku kolejowego Otwock - Świder. Po drodze mijamy liczne przykłady budownictwa tzw. nadświdrzańskiego, doskonale wkomponowane w otaczającą zieleń, świadczące o minionej świetności letniska. Mijana poprzeczna ul. Turystyczna to pozostałość po dawnej kolejce wąskotorowej, uruchomionej w 1914 r., kursującej z Jabłonny przez Warszawę, Wawer, Falenicę, Otwock do Karczewa. Ostateczna likwidacja kolejki nastąpiła w 1963 r. Na uwagę zasługuje mijany, nowoczesny kościół p.w. św. Teresy. Przy przystanku kolejowym przechodzimy na drugą stronę torów. Dalej ulicami Świdra, podążamy pośród zabudowy schowanej pomiędzy dorodne sosny. Przez grzbiet wysokiej i rozległej Wydmy Świderskiej przechodzimy do centralnej części Otwocka. U podnóża wzniesienia, przy ul. Reymonta, pomnik upamiętniający zamordowanych w tym miejscu otwockich Żydów w sierpniu 1942 r. Wkrótce potem połączenie ze szlakiem niebieskim Glinianka – Garwolin. Dalej obydwa szlaki przebiegają wspólnie. Podążając dalej ulicami Otwocka możemy podziwiać godnych uwagi obiektów krajoznawczych: przy ul. Samorządowej pomnik przyrody "Dęby Otwockie" (niewielki fragment lasu mieszanego z bogatą florą, niegdyś typowy dla tych terenów), drewniana zabudowa willowa w stylu nadświdrzańskim przy ul. Reymonta i Kościelnej (na jednym z domów przy ul. Kościelnej tablica poświęcona W. Reymontowi), modernistyczny kościół p.w. św. Wincentego a'Paulo z siedemnastowiecznym obrazem Matki Boskiej Swojczowskiej, ruiną neogotyckiej willi "Julia" przy ul. Kościelnej, secesyjny Dworzec PKP z 1910 r., stylowy budynek otwockiego magistratu (Urzędu Miasta) z początku lat 30 – tych XX w. i największy drewniany dom w Europie d. Uzdrowisko Abrama Gurewicza przy ul. Armii Krajowej.

II. Przez Lasy Otwockie.
Dalej szlak prowadzi przez Park Miejski, na tyłach którego wznosi się jedyne w Polsce Technikum Nukleoniczne, w kierunku cmentarza parafialnego. Na cmentarzu zachowały się nieliczne nagrobki z początku XX w., kwatery żołnierzy polskich z lat 1939, 1944 – 45, żołnierzy radzieckich z lat 1944 – 45, mogiła gen. Juliana Filipowicza, d-cy Wołyńskiej Brygady Kawalerii w 1939 r. oraz pomnik ku czci Ofiar Stalinizmu 1944 – 46. Po minięciu cmentarza i skanalizowanej rzeczki Jagodzianki zagłębiamy się w typowe dla okolic Otwocka suche bory sosnowe. Po przejściu ok. 1 km dochodzimy do skraju zabudowy Karczewa. Węzeł ze szlakiem żółtym Błota – Karczew Las. W bok od szlaku (ok. 300 m) zarośnięty kirkut, cmentarz żydowski, z początku XX w. Idąc leśnymi drogami i ścieżkami dochodzimy do rezerwatu "Na Torfach". Piękny punkt widokowy na płytkie śródleśne jeziorko otoczone lasami mieszanymi i liściastymi. Znad jeziorka dochodzimy do zabudowań Leśnictwa Torfy. W tym miejscu warto odwiedzić Bazę Edukacji Ekologicznej MPK oraz przespacerować się wyznakowaną ścieżką dydaktyczną "Łabędzim Szlakiem". Węzeł ze szlakiem niebieskim Glinianka – Garwolin. Podążamy dalej leśnymi duktami, przecinkami i ścieżkami do skrzyżowania dawnych traktów Karczew – Kołbiel i Otwock Wielki – Glinianka. Przy skrzyżowaniu węzeł ze szlakiem czerwonym Warszawa Rembertów – Góra Kalwaria. Jest to tzw. węzeł Biała Góra. Tutaj czarny szlak się kończy. Niedaleko od tego miejsca rozciąga się Dąbrowiecka Góra, na szczycie której możemy obejrzeć pozostałości hitlerowskich umocnień z 1944 r.

Warning: count(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /app/modules/zawartosc/tpl/pokaz.tpl.php on line 5